Fysiotherapie bij longaandoeningen
COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) is een verzamelnaam voor verschillende chronische aandoeningen aan de longen zoals longemfyseem en chronische bronchitis. Bij COPD kunnen je longen niet meer voor 100 % werken, doordat ze constant ontstoken zijn (chronische bronchitis) of omdat er longblaasjes verloren gaan (longemfyseem). Je krijgt hierdoor minder zuurstof binnen, wat zorgt voor een benauwd gevoel, zelfs als je je niet inspant. Hierdoor heb je dan ook vaak adem tekort. In Nederland hebben zo’n 320.000 mensen deze aandoening. Daarnaast zijn er nog eens 300.000 mensen met een zeer hoog risico op COPD, zonder dat zij dit zelf weten. COPD ontstaat meestal pas op oudere leeftijd.
Oorzaken van COPD
In 80% van de gevallen wordt COPD veroorzaakt door roken. Roken zorgt ervoor dat je longen continu geprikkeld worden, waardoor ze ontstoken raken. Je hoeft niet per se een actieve roker te zijn om COPD te krijgen. Ook als je al jaren geleden gestopt bent met roken, heb je een verhoogde kans op het ontwikkelen van COPD. Langdurig meeroken met anderen kan ook zieke longen veroorzaken.
Andere oorzaken die het ontwikkelen van COPD kunnen bevorderen zijn:
- Langdurig werken of gewerkt hebben in een ruimte waar veel (giftige) stofdeeltjes voorkomen. Bijvoorbeeld: houtstofdeeltjes, chemische stoffen of uitlaatgassen.
- Een (erfelijke) ziekte waarbij het lichaam een bepaald eiwit dat moet voorkomen dat de longen afgebroken worden, niet aanmaakt.
- COPD kan ook ontstaan als je heel vaak een longontsteking hebt. Ook slecht behandelde astma kan tot COPD leiden.
Wat kan de fysiotherapeut voor u betekenen?
Fysiotherapie kan u helpen uw conditie op peil te brengen door inspanningstraining en spieroefeningen. Heeft u problemen met slijm opgeven, dan kan de fysiotherapeut u helpen met het aanleren van een effectieve manier van slijm losmaken en huffen en/of hoesten. Ademoefeningen kunnen helpen de kortademigheid te verminderen. Misschien vindt u dit moeilijk of durft u zich niet goed in te spannen omdat u steeds benauwd wordt. De fysiotherapeut kan u uitleggen wat u juist wel en wat u beter niet kunt doen. In overleg en afgestemd op uw situatie stelt de fysiotherapeut een trainingsprogramma op ter verbetering van uw conditie. Eventueel krijgt u aangepaste oefeningen voor bijvoorbeeld uw ademspieren en arm-, been of rompspieren. Uw inspanning wordt meestal beloond met vermindering van uw klachten. Doordat uw zelfvertrouwen groeit, kunt u daarna ook zelf meer gaan bewegen.
Onze fysiotherapeuten hebben een beweegprogramma samengesteld speciaal voor mensen met COPD die een actievere leefstijl willen ontwikkelen.
Symptomen van COPD
Benauwdheid
Dit één van de bekendste symptomen van COPD. Doordat je longen niet meer voor 100% werken, heb je constant het gevoel dat je adem tekort komt. In sommige gevallen kan de benauwdheid zo ernstig zijn dat je extra zuurstof nodig hebt.
Hoesten
Hoesten is ook een veelvoorkomende symptoom van COPD. Vaak zit er veel slijm in je longen als je COPD hebt. Je hoest om dit slijm uit je longen te verwijderen. Bij beginnende COPD wordt het hoesten soms ‘rokershoest’ genoemd.
Kortademigheid
Vaak gaat kortademigheid gepaard met de symptomen benauwdheid en hoesten. Naarmate de COPD meer toeneemt, raak je ook steeds sneller buiten adem. Redelijk eenvoudige dingen zoals traplopen worden dan een zware opgave. Ook kun je een piepende ademhaling krijgen.
Weinig energie
Doordat je moeite hebt met ademhalen, kun je je ook snel futloos voelen en verminderde spierkracht hebben. Veel van je energie wordt gestoken in ademhalen en hoesten.
Wat kunt u zelf doen aan COPD?
De allerbeste behandeling is een rookvrij leven leiden. Verder is het van belang uw medicijnen op de voorgeschreven manier te gebruiken. Daarnaast, zeker als u het snel benauwd krijgt: meer bewegen. Want door meer te bewegen houdt u uw conditie op peil. U raakt minder snel vermoeid, u herstelt sneller na een infectie en u voelt zich minder benauwd na een inspanning. Werken aan uw conditie is en blijft belangrijk door meer te bewegen in het dagelijks leven en eventueel te sporten, individueel en in groepsverband, maar ook begeleid door een fysiotherapeut in een beweeg- of revalidatieprogramma.